Niet alleen, maar toch eenzaam tijdens de feestdagen

Niet alleen zijn, maar je toch eenzaam voelen tijdens de feestdagen. Vaak koppelen we eenzaamheid in deze periode aan mensen die écht alleen zijn. Toch kunnen eenzame gevoelens ook ontstaan wanneer je een relatie hebt of samenleeft met een gezin.
De feestdagen worden gezien als een periode van warmte, verbondenheid en samenzijn. Kerst en oud & nieuw staan symbool voor gezelligheid, lichtjes en tradities. Maar wat als je juist in deze periode een gevoel van leegte ervaart? Niet omdat je letterlijk alleen bent, maar omdat er een kloof ontstaat tussen tradities, verwachtingen en verplichtingen enerzijds, en jouw innerlijke wensen en behoeften anderzijds.
Herken je dit? Je zit aan het kerstdiner met familie, maar voelt je niet verbonden. Je viert kerst met je partner, maar mist de diepgang in sfeer en gesprekken. Of je bent omringd door vrienden, maar ervaart dat niemand je écht ziet. Deze gevoelens kunnen tegenstrijdig lijken: je bent niet alleen, en toch voel je je eenzaam. Vaak gaat dit gepaard met schuldgevoel – want er zijn immers mensen die de feestdagen helemaal alleen doorbrengen. Toch kan juist de drukte en opgelegde gezelligheid leiden tot een gevoel van gemis en gebrek aan emotionele verbinding.

Oorzaken van eenzaamheid in gezelschap
Er zijn verschillende redenen waarom je je eenzaam kunt voelen tijdens de feestdagen, zoals bijvoorbeeld het gemis van een dierbare, een scheiding of afstand in familiebanden wordt in december vaak intenser ervaren. De leegte die door verlies ontstaat, wordt juist in deze periode zichtbaarder omdat de nadruk zo sterk ligt op samenzijn en verbondenheid. Daarnaast kan overbelasting een rol spelen. Een druk jaar op het werk, de zorg voor een naaste of gezondheidsproblemen kunnen je energie uitputten. Wanneer je moe en gespannen aan de feestdagen begint, is het moeilijk om volop te genieten van de gezelligheid die van je verwacht wordt. Ook de manier waarop gesprekken verlopen kan bijdragen aan een gevoel van afstand. Vaak houd je je gevoelens voor jezelf, omdat je de sfeer niet wilt bederven. Je lacht mee en doet alsof, maar innerlijk voel je je niet gezien of gehoord. Het ontbreken van echte diepgang in gesprekken kan eenzaamheid versterken, juist omdat je verlangt naar oprechte aandacht en verbinding. Gezelligheid, liefde en warmte zijn verwachtingen die bij de feestdagen horen. Wanneer jouw innerlijke beleving daar niet mee rijmt, ontstaat een kloof die eenzaamheid versterkt.

Communiceer op tijd
In beide gevallen – verlies of innerlijke afstand – ben jij degene die verandering kan brengen. Het is belangrijk om je eigen verantwoordelijkheid te erkennen. Kunnen anderen zien dat je je eenzaam voelt, terwijl je ogenschijnlijk meedoet in het feestgedruis? Mag je verwachten dat je partner, familie of vrienden jouw verzwegen gevoelens raden? Communicatie is de sleutel. Ook al zie je ertegenop, vaak blijkt achteraf dat het tonen van je kwetsbaarheid juist steun oplevert. Zeg eerlijk: “Ik zie tegen de feestdagen op, omdat… Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we samen een fijne kerst hebben?” Door dit gesprek te voeren, voorkom je dat je gevoelens zich opstapelen en uiteindelijk leiden tot frustratie of ruzie.
Wanneer gevoelens niet uitgesproken worden, kunnen ergernissen zich opstapelen. Je uitbarsting komt vaak te laat, bijvoorbeeld wanneer afspraken voor het kerstdiner al vaststaan. Teleurstellingen en spanningen hadden voorkomen kunnen worden als wensen en behoeften eerder waren gedeeld.

Tradities en rolpatronen
Feestdagen brengen vaak ingesleten rolpatronen naar boven. Misschien ben jij altijd de zorgende of de regelaar die het diner organiseert. Voor anderen lijkt dit vanzelfsprekend: “Je doet het toch altijd?” Afwijken voelt dan als falen of schuld. Maar eerlijk aangeven dat je het anders wilt, kan ruimte scheppen. Vaak blijkt dat anderen bereid zijn mee te denken of taken over te nemen. Het vraagt moed om uit te spreken dat je iets anders wilt dan de traditionele invulling, maar juist daardoor kun je spanning en vervreemding voorkomen.
Ook hier geldt: vul niet in voor anderen. Misschien denk je dat je partner per se naar zijn of haar ouders wil, terwijl die juist verlangt naar een rustige avond samen. Door niets te vragen, blijven tradities onveranderd en groeit jouw innerlijke spanning.

Wat wil je partner?
Soms moet jij degene zijn die het gesprek opent. Je partner kan net zo goed worstelen met verplichtingen en verwachtingen. Misschien denkt hij of zij dat jij tradities wilt voortzetten, terwijl jij juist verlangt naar rust of een nieuwe invulling. Door samen te praten en elkaars behoeften te respecteren, ontdek je dat jullie gevoelens vaak meer overeenkomen dan gedacht. Het kan bevrijdend zijn om samen nieuwe tradities te creëren: een kerstwandeling, een intiem diner, of juist een dag zonder verplichtingen. Zo maak je van de feestdagen een periode die écht bij jullie past.

De kloof tussen buitenkant en binnenkant
Je kunt fysiek aanwezig zijn, maar emotioneel niet geraakt worden. Deze kloof wordt in december extra voelbaar door de sociale druk om gelukkig en verbonden te zijn. Het jaar wordt afgesloten, er is meer tijd voor reflectie, en donkere dagen versterken gevoelens van somberheid.

Hoe kun je hiermee omgaan?
Het begint bij het erkennen van je gevoel. Het is normaal om je eenzaam te voelen, zelfs wanneer je omringd bent door anderen. Door dit gevoel toe te laten en te erkennen, verminder je de druk die vaak ontstaat door het idee dat je tijdens de feestdagen per se gelukkig en verbonden moet zijn.
Van daaruit kun je bewuste keuzes maken. Stel jezelf de vraag waar jij werkelijk behoefte aan hebt: wil je de dagen doorbrengen met familie, of juist in de intieme kring van je partner en gezin? Durf ook nee te zeggen tegen verplichtingen die je leegzuigen en niet bijdragen aan jouw welzijn. Verbinding zoeken hoeft niet groots of uitbundig te zijn. Soms ligt de waarde juist in kleine gebaren: een wandeling met iemand die je dierbaar is, een telefoontje om even bij te praten, of een intiem etentje dat meer betekenis heeft dan een groot feest.
Het helpt om open te communiceren. Deel met je partner of familie dat je behoefte hebt aan meer diepgang of rust. Vaak begrijpen mensen dit beter dan je denkt, maar ze kunnen jouw gevoelens niet raden als je ze niet uitspreekt. Door eerlijk te zijn, maak je ruimte voor wederzijds begrip en steun. Daarnaast is het belangrijk om stilte te koesteren. Alleen zijn hoeft geen eenzaamheid te betekenen. Het kan juist een kans zijn om tot rust te komen, te reflecteren en nieuwe energie op te doen. Wanneer gevoelens van eenzaamheid te zwaar worden, is het waardevol om hulp te vragen. Professionele begeleiding kan inzicht geven in patronen die je vasthouden en je helpen om nieuwe manieren te vinden om met deze gevoelens om te gaan.

De feestdagen hoeven geen bron van spanning of teleurstelling te zijn. Ze zijn een kans om stil te staan bij wat er werkelijk toe doet: verbinding, eerlijkheid en het vieren van het leven op een manier die bij jou en jullie samen past.

Liefdevolle en betekenisvolle feestdagen gewenst.

Heb je behoefte aan ondersteuning?

Neem dan contact met mij op.

Jan van Eck Counselling
Krammer 42
2401 DK Alphen aan den Rijn
06 1778 1668
www.jan-van-eck-counselling.nl